ДВАРОВЫ РУХ
ЯК МАРА "ГАРАДСКОЙ ВАР'ЯТКІ"

Я, дарэчы, тэлефанавала ў раённую адміністрацыю, пытала, ці трэба нейкі дазвол на гэта. Ад мяне адмахнуліся: "Ды збірайцеся вы, што хочаце рабіце". І тады я прапанавала сабрацца хаця б проста на гарбату. Прыйшло тры чалавекі. Ну, можа, пяць: дзеці яшчэ лазілі, сабака.

І гэта быў мой самы паспяховы дваровы праект да 2020-га! Адзін сусед прынёс самавар. Побач праходзілі людзі і пыталіся: "А чаго вы нам не сказалі?"

А я ўсё думала, як жа іх лепш інфармаваць, калі не падзейнічала паведамленне ў дамавым чаце.

Наступным разам я ўжо зрабіла абвесткі, а прыйшло два чалавекі. А апошні раз я была адна. Аказалася, што тры чалавекі – гэта яшчэ поспех!

Я спрабавала ўзяцца за пустыр побач з домам. За яго ніякая арганізацыя не адказвае, там ужо пачынаецца вёска. Хацела высадзіць вішнёвую алею. Я не абвяшчала гэта як нейкую імпрэзу ці мерапрыемства. Суседзі тым часам проста гулялі з дзецьмі, бачылі, што я раблю, падыходзілі дапамагаць.

Бралі рыдлёўкі, малыя насілі ваду, гэта было так цудоўна! Праўда, я не падумала паставіць колышкі, і сажанцы камунальнікі скасілі разам з травой. Я ўжо думала, што мы арганізуемся, зробім гарадскі агарод, як у Германіі, і тое, і сёе. Рэальнасць аказалася троху іншай.

Чаго ў нас толькі ні было: дзіцячыя святы, лекцыі, канцэрты. Сабраліся футбольныя каманды, хадзілі двор на двор гулялі. З лекцыямі прыязджалі розныя разумныя людзі, распавядалі нам пра гісторыю, пра навуку, пра літаратуру.

Было дужа цікава! Музыкі ладзілі канцэрты. Такія ўсе светлыя, натхнёныя. Шмат было музычных адкрыццяў, таму што беларускіх выканаўцаў мала хто ведае. Самае файнае было – гэта футбольныя матчы, проста мая любоў.

Людзі, якія раней адно аднаго не ведалі, збіраліся ў каманды, і гэта былі такія двубоі, што чэмпіянат Беларусі мог бы пазайздросціць накалу жарсцяў! Былі ідэі зладзіць плогінг-вечарынку ў лесе. Хто нарадзіўся ўвосень, і дарослыя, і дзеці, святкавалі ў двары дні народзінаў. Было цудоўна!

Мне здаецца, людзі зразумелі, што яны самі могуць нешта мяняць, што не варта сядзець чакаць, пакуль нейкі ЖЭС табе зробіць. Калі ты бярэш пакет і сам збіраеш смецце ў двары – то вось табе і вынік.

Яшчэ людзі адчулі сваю суб'ектнасць у палітычным плане. А так як рэалізацыі няма, то яны гэту энергію накіравалі хоць куды. Думаю, што так.

Я б шчыра хацела ведаць, дзе гэты рубільнік, які трэба было павярнуць раней. Мне падаецца, такі збег абставінаў: у людзей быў нейкі ўздым энергетычны і былі людзі, якія нешта прыдумалі прапаноўваць.

Усё, што прапаноўвалі, добра прымалі:
– Давайце збірацца з дзецьмі!
– Так!
– Давайце ў футбол!
– А-а-а!
– Запросім лектараў!
– Яшчэ!

І так гэта ўсё добра заходзіла, проста праз тое, што людзі ўзгадалі: яны могуць сябраваць. Гэта быў такі ўзлёт, што я проста не магла нацешыцца.

У аўторак у агульным дваровым чаце – дзень беларускай мовы. Самы непапулярны на паведамленні, на жаль.

Моўнае пытанне ў нас даўно ўздымалася. І гэта таксама было для мяне вельмі дзіўна і вельмі натхняльна. Спачатку ты ўсё жыццё чуеш у адказ на сваю беларускую "Гавары са мной па-чалавечаскі", а тут раптам адусюль пачынае гучаць "Давайце вучыць мову!"

І вось мы ў чаце вучым лексіку і правілы, разбіраемся, чым дыван адрозніваецца ад канапы…

А яшчэ людзі перагукаюцца праз двор, чытаючы вершы па ролях:
– Хто ты гэткі?
– Свой, тутэйшы!

Ёсць у нас ля дома сцены, на якіх ішла актыўная камунікацыя жыхароў і камунальнікаў: адны малявалі, другія зафарбоўвалі. Была проста карцінная галерэя, такая прыгажосць!